Bebek sağlığını yakından ilgilendiren “topuk kanı testi” konusunda uzmanlardan ailelere önemli bir uyarı geldi. Doğumdan sonraki ilk günlerde yapılan bu basit ancak hayati testin ihmal edilmemesi gerektiği vurgulanırken, bazı ailelerin bilinç eksikliği nedeniyle testin ertelendiği ya da yaptırılmadığına dikkat çekildi. Uzmanlar, topuk kanı ile tespit edilebilen metabolik hastalıkların erken tanısının hayat kurtarıcı olduğunun altını çiziyor.
Topuk Kanı Testi Nedir ve Neden Önemlidir?
Topuk kanı testi, doğumdan sonra genellikle 48 ila 72 saat içerisinde yapılan bir tarama testidir. Bu testle bebekten alınan birkaç damla kan ile çeşitli kalıtsal ve metabolik hastalıkların erken teşhisi amaçlanır. Özellikle fenilketonüri, hipotiroidi, biyotinidaz eksikliği ve kistik fibrozis gibi hastalıkların tanısı, bu test sayesinde henüz semptomlar başlamadan konulabilir.
Erken teşhis sayesinde:
- Kalıcı zeka geriliği gibi geri döndürülemez sonuçlar engellenebilir
- Doğru beslenme ve tedavi planları ile normal gelişim sağlanabilir
- Yaşam kalitesi ciddi oranda artırılabilir
- İleri yaşta organ hasarı ya da nörolojik bozukluklar önlenebilir
Testin İhmal Edilmesi Ciddi Sonuçlar Doğurabilir
Sağlık Bakanlığı’nın ücretsiz olarak sunduğu bu testin bazı ailelerce gereksiz görüldüğü ya da test merkezine zamanında ulaşılmadığı durumlar olduğu bildiriliyor. Oysa testin ilk 3 gün içinde yapılması, hastalıkların tespiti açısından büyük önem taşıyor. Gecikme durumunda tanı ve tedavi süreçleri sekteye uğrayabiliyor.
Uzmanlar, testin zamanında yapılmaması halinde çocuğun ilerleyen yaşlarında beslenme bozuklukları, gelişim geriliği ve zihinsel sorunlarla karşılaşabileceğini belirtiyor.
Nasıl Yapılıyor, Aile Ne Yapmalı?
Topuk kanı testi, bebeğin topuğundan steril bir iğne ile alınan birkaç damla kanın özel filtre kağıdına damlatılmasıyla uygulanıyor. İşlem yalnızca birkaç dakika sürüyor ve bebeğe zarar vermiyor. Test sonucu pozitif çıkarsa, ileri tetkikler ve tedavi süreci uzmanlar tarafından başlatılıyor.
Ailelerin dikkat etmesi gerekenler:
- Doğum sonrası 3 gün içinde sağlık kuruluşuna başvurmak
- Testin sonuçlarını takip etmek ve olumsuz durumda yönlendirmeleri aksatmamak
- Gerekirse 7. günde ikinci örnek alınması için tekrar sağlık birimine gitmek
- Testin yalnızca devlet hastanelerinde değil, Aile Sağlığı Merkezlerinde de yapıldığını bilmek
Toplum Sağlığı Açısından Büyük Bir Adım
Topuk kanı testi, sadece bireysel değil toplumsal sağlık açısından da kritik bir uygulama. Erken tanı sayesinde, ilerleyen yıllarda yüksek maliyetli tedavilere gerek kalmadan yaşam boyu sürebilecek hastalıkların önüne geçilebiliyor. Türkiye’de bu alanda yapılan tarama programlarıyla binlerce bebek sağlıklı bir şekilde hayata başlıyor.
Sağlık yetkilileri, tüm ebeveynlere “topuk kanı testini ihmal etmeyin” çağrısında bulunarak, bu uygulamanın sadece bir prosedür değil, çocuğun yaşam boyu sağlığını etkileyen hayati bir adım olduğuna dikkat çekiyor. Ailelerin bilinçli davranması, erken teşhis ve tedavinin önünü açarak yeni nesillerin sağlıklı büyümesini mümkün kılıyor.
